ڕەخنەی توند بەرەو حیزبەکانی کوردستان

بەسام نامق موستەفا

لە ساڵانی دوای ١٩٩١ کە هەرێمی کوردستان دەستی کرد بە هەندێک ئاستی سەرەخۆیی، هاوڵاتییان بە هیوایەکی گەورە چاوەڕوانی ئەو بوون کە حیزبە سیاسیەکان بەرپرسیارییەتی بگرنە بەستەری خزمەت و ئازادی و دیموکراسی. بەڵام ئەو هیوایە بە خێرایی گەورەترین نائومێدیی مێژووی کوردستان بوو. حیزبەکان نەک دەست بخەنەوە بە بەرزکردنەوەی ئاستی ژیان و بەرزکردنی ڕۆشنایی دیموکراسی، بەڵکو هەموو توانایان بەسەری ئەوە دانا کە دارایی و سامان بۆ خۆیان کۆ بکەن و خەڵک بە تەنیا جێبهێلن لەناو تاریکیی فەقەر و بێکاری.

ئێستا کوردستان بە جێگای ئەوەی نموونەیەک بێت بۆ دیموکراسی و پاراستنی مافەکانی هاوڵاتی، بووە بە نموونەیەکی ڕوونی خانەخواردن و گەندەڵی. پۆست و دەسەلات دەبێتە ئامانجی هاوپەیمانی سیاسی، نە بە شایستەیی و توانا. هەر کەسێک نزیکە لەسەر دەمەوەی حیزبێکە دەست دەکات بە پۆست و سامان، و هەر کەسێک لە دەرەوەی ئەو داگیرکارییە، دەست دەکات بە بێکاری و نائومێدی. ئەم سیستەمەی بەناو “حکومەت” ناسراوە، لە ڕاستیدا تەنها خانەخواردن و پارتییەتییەکی بەقەبارەی زۆرە، کە بەردەوام هەموو چاوەڕوانییەکانی خەڵک لە نێو خۆیدا دەکوژێنێت.

دارایی گشتی کە هاوڵاتی بە خۆڵ و هەوڵی خۆی دەوەستێنێت، بە ئاسانی دەخرێتە جەیبەی ئەو کەسانەی خۆیان نیشانیان داوە بە پێناوی حیزب و دەسەلات. ئەم کارە نەک تەنها گەندەڵیە، بەڵکو خیانەتە بەو خەڵکیی کە هەموو رۆژ بە هیوای ژیانێکی باشتر خەریکی خەباتن. ئەوەی بۆ خەڵک دەماوە، شقامێکی ویرانە، نەبوونی خزمەتگوزاری تەندروستی، فەقەری بەردەوام، و نەبوونی هیوای ئایندەیە. لە دەمێکدا ئەو کەسانەی بە پێناوی سیاسەتدا دەستیان کرد بە ڕێبەری، هەموو توانایان خەرج کردووە بۆ پاراستنی پلە و دارایی خۆیان.

ئەو شتانی کە دەبای بێت بنچینەی حکومەت، وەک دادوەری سەربەخۆ، سیستەمی یاسایی پاک و میدیای ئازاد، هەمووی بە مەیدانی داگیرکردنی حیزبەکان گەڕاوەتەوە. دادگا بەجای ئەوەی بەرپرسیار بکات بەرامبەر دز و گەندەڵ، بەرگری لەوانە دەکات بەهۆی پلە و نێوانی سیاسی. میدیا کە دەبای بێت چاوەڕوانی ڕوونی خەڵک، بە فشار و داگیرکردنی حیزبەکان ناچالاک کراوە. هەموو شتێک بە شێوەیەک دامەزرابووە کە هاوڵاتی بەردەوام لە ناڕەزایی و نائومێدی بێتە ژیان.

ئەو نائومێدییە ئێستا بە دەسەڵاتی خەڵک دەربڕیوە بە شێوەیەکی توند. جوانانی کوردستان لە وڵات خۆیان لە هەموو هیوایەکی بێبەش بوون و بە زۆری لەدەرچوون دەکەن، چونکە ناتوانن هیوایەکی باش بۆ ئایندەی خۆیان و خێزانەکانیان ببینن. ئەو شتەی کە دەبای بێت هیوای ژیان بێت، بووە بە هۆکاری ئاشکرا بۆ کۆچکردن و فەراری.

لە کوردستان حیزبە سیاسیەکان لە ڕاستیدا نیشانەیەکی بۆ گەندەڵی و خانەخواردنن، نە نیشانەیەکی دیموکراسی. هەر چەند لە قسە و ڕاگەیاندنیاندا دەڵێن خزمەت دەکەن، بەڵام خەڵک ڕۆژانە دەبینن ئەو خزمەتگوزارییە نەک بەردەوام دابەزێت، بەڵکو بە تەواوی بەسەریانە دەبرێت. ئەم سیستەمە بەشێوەیەک دروستکراوە کە خەڵک تەنها بۆ ئەوەی دەبێتە هەڵبژاردنی بێوەری و هەموو دەنگیان بەو کەسانە بدەن کە لەسەر دارایی خەڵک دەژین.

ئەگەر لە رەنگەکانی ناڕەزایی و قەڵاوبالی خەڵکدا چاو بکەین، ئاشکرایە کە ئێستا کات بەردەستە بۆ گۆڕین. ئەو گۆڕانە نە بە دەست حیزبەکانی گەندەڵ، بەڵکو بە دەست هاوڵاتییەکی ڕاستگو دەبێت بخرێتە پێش. هەموو ئەو سیستەمەی کە بەناو حکومەت دروستکراوە، تاوەکو لە بنەماوە پاک نەکرێت و تاوەکو دارایی و سامان بۆ خەڵک نەگەڕێندرێت، ناتوانرێت بە هیچ جۆرێک بڵێین هەرێمی کوردستان ژیانێکی ئازاد و پاکی سیاسی هەیە. خەڵکی کوردستان لایەقترینن بۆ وڵاتێکی پاک، بەڵام ئەم حیزبانە هەموو توانایان بەسەری ئەوە داناوە کە هەست و هیوای خەڵک بخەنەوە بە نائومێدی.